Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Zderzenie cywilizacji nie jest wojną religii, do której – nie bez ukrytej idei – świat stara się je zredukować. W każdym razie nie tylko. Mówimy wszak o dwudziestu pięciu wiekach antagonizmów między krajami Wschodu i Zachodu, a nie tylko o trzynastu.

Zderzenie cywilizacji znajduje się w samym centrum starć między siłami Zachodu i Wschodu, rozdzielających Eurazję i Afryk Północną – a dzisiaj, być może, całą planet.

Historia w stosunku Wschód–Zachód nie jest jedynie historią rzezi; dotyczy również sztuki, nauk ścisłych, idei. Z pewności jednak to na polu bitwy bardziej niż gdzie indziej zetknięcia się tych dwóch biegunów cywilizacyjnych, niewątpliwie przenikających się i uzupełniających, były zawsze najbardziej regularne, do tego stopnia, że ukształtował się pewien quasi-model relacji: opór, zwada, konflikt, a na końcu rzeź.

Pod anatemami religijnymi rzucanymi z jednej i z drugiej strony Atlantyku – werbalnym opakowaniem owego zderzenia cywilizacji – daje o sobie zna z wielką siłą inna relacja odmienności Wschód–Zachód. To podział na bogatych i biednych: bogatych – roszczących sobie prawo do dominacji nad światem i biednych – tym bardziej zrozpaczonych, że bezsilnie asystują w spektaklu o własnym położeniu, oni, którzy kilka wieków temu zdominowali świat.

Dwadzieścia pięć wieków nieprzerwanej rzezi w imię różnicy między ludźmi może istotnie przyprawi o zawrót głowy. Ale, doprawdy, nic nie może wyda się bardziej szokujące niż zatrważająca konstatacja, że na Zachodzie – jak i na Wschodzie – bez zmian.

 

 

Spis treści

 

Wprowadzenie. Kultura wojny

 

Część pierwsza

Obywatele i poddani. Grecja, Rzym i Persja

 

1. Wojny perskie

1. Hoplita-obywatel przeciwko wojownikowi-poddanemu

2. Maraton i Salamina

3. U źródeł zachodniej praktyki natarcia

 

2. Aleksander Wielki

1. Ksenofont i Agesilaos. Grecy w Azji

2. Aleksander i falanga macedońska

3. Granik, Issos, Gaugamela

 

3. Rzym i Partowie

1. Legion rzymski – szczytowe osiągnięcie sztuki wojennej

2. Partowie

3. Klęska rzymska pod Carrhae

 

Część druga

Nomadzi i ludy osiadłe. Wiek inwazji konnych

 

4. Attyla

1. Udręki Zachodu

2. Bicz Boży

3. Inwazja na Zachód

 

5. Inwazja muzułmańska

1. Wojownicy pustyni – wojownicy za wiarę

2. Atak na barbarzyński Zachód

3. Poitiers

 

6. Węgrzy i Mongołowie: terror konnych w średniowiecznej Europie

1. Terror węgierski

2. Mongołowie – władcy stepów

3. Mongołowie – ze stepów Azji do wybrzeży Morza Śródziemnego

 

Część trzecia

Chrześcijanie i niewierni. Ekspansja chrześcijaństwa w średniowieczu

 

7. Krucjaty

1. Szturm krzyżowców na Jerozolimę

2. Militarna przewaga Zachodu

3. Przedsięwzięcie kolonialne bez przyszłości

 

8. Rekonkwista Hiszpanii

1. Al-Andalus – pożądana zdobycz

2. Almorawidzi i Almohadzi

3. Od Las Navas de Tolosa do Grenady

 

9. Słowianie i Niemcy w średniowieczu

1. Słowianie

2. Krucjata Germanów

3. Krzyżacy – od Prus do Rosji

 

Część czwarta

Państwa-narody i wschodni despotyzm. Turcy i Rosjanie u bram Zachodu

 

10. Turcy i Europa – od Konstantynopola do Wiednia

1. Szturm Turków osmańskich na Konstantynopol

2. Lepanto

3. Wiedeń

 

11. „Poskrob Rosjanina – wyjrzy Tatar”

1. Rosja carów i Europa – od Iwana IV do Katarzyny II

2. Nieodmienna autokracja

3. Napoleon w Rosji – Kozacy i spalona ziemia

 

12. Wojna niemiecko-sowiecka

1. Nieludzka droga

2. Wielka Wojna Ojczyźniana

3. Barbarzyństwa

 

Część piąta

Bogaci i biedni. Wiek wschodnio-zachodnich konfliktów na Bliskim Wschodzie

 

13. Arabski Bliski Wschód – między odnową i upokorzeniem

1. Żydzi i Arabowie w Palestynie

2. Arabowie i Izraelczycy w stanie wojny

3. Palestyński impas

 

14. Teheran, Bagdad, Gaza – bunt upokorzonych

1. Iran rewolucyjny

2. Wojna w Zatoce Perskiej (1990⁠–⁠1991)

3. Intifada

 

15. „Wojna przeciwko terroryzmowi” i neofundamentalizm – twarzą w twarz z uniwersalizmem

1. Nowy islamizm

2. 11 września 2001 roku

3. Afganistan, Irak – amerykańska riposta

 

Zakończenie. Zderzenie tożsamości

 

Indeks osób