Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Płk st. sp. dr Apoloniusz Zawilski urodził się 21 X 1912 r. w Kołodeżach na Wołyniu. Po ukończeniu 8-klasowego gimnazjum w 1932 r. odbył służbę wojskową w Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Łucku, następnie ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu w 1935 r. z promocją na podporucznika. Do literatury wojennej wszedł książką pt. „Bateria została” (Łódź 1946), stanowiącą relację z dowodzenia 8 baterią 15 pal w wojnie 1939 r. (dotychczas 6 wydań). Za rozbicie ogniem baterii natarcia niemieckiego pod Bydgoszczą został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl.

Ciężko ranny 2O IX 1939 r. w Laskach pod Warszawą, półtora roku przebywał w szpitalach okupacyjnych; od 1941 r. w szeregach ZWZ-AK jako szef placówki wojskowo-wywiadowczej w Lubartowie, odznaczony Medalem Wojska 1, 2 i 3. W sierpniu 1944 r., mimo inwalidztwa, wcielony do Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego WP, wznowił przedwojenną „Bellonę”, którą kierował do 1948 r., publikując m.in. artykuły: „Organizacja narodu pod bronią” i „Wstępne zadania polskiej myśli wojskowej”. Odznaczony w tym czasie Srebrnym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po odejściu z redakcji „Bellony” podjął studia na Wydziale Dramaturgicznym Wyższej Szkoły Teatralnej (1948⁠–⁠1950) pod rektoratem Leona Schillera w Łodzi i Warszawie. W 1951 r. aresztowany i skazany na karę śmierci w sfingowanym procesie „odpryskowym” w związku ze „sprawą” generałów Tatara-Kirchmayera. W 1956 r. zwolniony i rehabilitowany.

Przejściowo pracował w teatrach w Kaliszu i w Łodzi na stanowisku kierownika literackiego; po trzech latach zwolniony – utrzymywał się z dorywczych opracowań i prac redakcyjnych (m.in. opracował monografię Bełchatowa). W tym czasie zdobył magisterium z polonistyki na Uniwersytecie Łódzkim (1961) i został przyjęty do Związku Literatów Polskich (1963). Z tego okresu pochodzą pierwsze utwory literackie.

Po kilku latach powrócił do tematyki wojskowej: „Złota szabla” (Łódź 1967), „Bitwa nad Bzurą” (Warszawa 1968). Dwutomowe dzieło pt. „Bitwy polskiego Września” w 1972 przyniosło mu trzy odznaczenia: Medal za Zasługi dla Obronności Kraju (1973), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1975), a wreszcie Krzyż Armii Krajowej z Londynu (1982). „Bitwy” wznowione na 50-lecie wybuchu II wojny światowej (Łódź 1989), uzyskały kwalifikację MEN jako podręcznik pomocniczy do nauki historii w liceach, autorowi zaś dały podstawę do doktoryzowania się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1995).

Publikowane obecnie „Polskie Fronty 1918⁠–⁠1945” stanowią dzieło całego życia Zawilskiego.

 

 

Spis treści

9. Lipiec 1944 roku na ziemiach polskich

 

„Burza” na Kresach

Operacja „Ostra Brama”

„Burza” w Małopolsce Wschodniej

 

1 Armia Polska wkracza do kraju

Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN)

 

„Burza” na Lubelszczyźnie i Podlasiu

Synteza akcji „Burza” na Lubelszczyźnie

Dramat oddziałów Armii Krajowej

 

„Burza” na Rzeszowszczyźnie

24 Dywizja Armii Krajowej

Działania Batalionów Chłopskich

Ekspedycja lotnicza rakiety V-2

 

Walki o przyczółki na środkowej Wiśle

Walki 1 AWP na Wiśle

Utworzenie przyczółka sandomiersko-baranowskiego

„Burza” w widłach Wisły i Sanu

 

„Burza” na lewym brzegu Wisły

Kielecczyzna przed „Burzą”

Przygotowania BCh do „Burzy”

Działania Kieleckiego Okręgu Armii Krajowej

„Republika Pińczowska”

„Rzeczpospolita Kazimierzowsko-Proszowicka”

 

10. Powstanie warszawskie 1 VII – 2 X 1944 r.

 

Przesłanki i impulsy do decyzji o powstaniu

Zbliżanie się wojsk sowieckich

Ustalenie godziny „W”

 

Wybuch powstania i pierwsze dni walki

Powszechny szturm powstańczy

Siły okupanta w Warszawie

Siły własne powstania

Wyniki pierwszego dnia walki

 

Wydarzenia polityczne i militarne wokół Powstania Warszawskiego

Bitwa pancerna pod Radzyminem i Wołominem

„Burza” na Mazowszu i w Białostockiem

Posunięcia polityków polskich

Kontrakcja Niemców w powstaniu

Działania 1 AWP na przyczółku pod Warką

 

Okres głównych działań w powstaniu

Zrzuty spadochronowe Sprzymierzonych

Walki o cmentarze wolskie

Bitwa o Stare Miasto

Walki w Śródmieściu

Struktura organizacyjna sił powstańczych

Wezwanie na pomoc oddziałów AK z zewnątrz

Niemiecki atak na Stare Miasto

 

Walki wrześniowe

Ostatnia faza walk

Powietrzna armada USA nad Warszawą

Walki na przyczółkach wiślanych

Decyzja kapitulacji

 

Ocena Powstania Warszawskiego

 

11. „Burza” na Kielecczyźnie i Podkarpaciu (cd.) Polska Lubelska

 

Utrzymanie pod bronią Korpusu Kieleckiego AK

Wielkie bitwy partyzanckie na Kielecczyźnie

25 pp AK w Opoczyńskiem i Lasach Przysuskich

Walki Armii Ludowej

Demobilizacja jednostek partyzanckich

Generalna ofensywa przeciwpartyzancka

Rozkaz o demobilizacji wielkich jednostek AK

 

„Burza” na Podkarpaciu

 

Polska Lubelska

 

12. Sowiecka ofensywa styczniowa 1945

 

Operacja Wisła–Odra

Oddziały partyzanckie na zapleczu niemieckim

Przełamanie obrony niemieckiej na przedmościu sandomiersko-baranowskim

Główny wysiłek 1 Frontu Ukraińskiego

Wyzwolenie Krakowa

Działania 4 Frontu Ukraińskiego

Główne kierunki uderzeń 1 Frontu Białoruskiego

Operacja warszawska 1 Armii WP

Marsz-manewr 1 Armii WP na Bydgoszcz

Działania powstańcze w Wielkopolsce

Rajd 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte na Gdynię i Gdańsk

 

Sprawa polska na konferencji w Jałcie

 

13. Nad Adriatykiem i w Apeninie

 

Kampania Adriatycka II Korpusu (c.d.)

Po bitwie pod Monte Cassino

Od Ankony do rzeki Metauro

Bitwa o Metauro

Przełamanie linii „Gotów”

Nowe jednostki II Korpusu

 

Walki zimowe w Apeninie

Bitwa o Forli (17 X – 24 XI 1944)

Bitwa o Faenzę (27 XI – 17 XII 1944)

Obrona nad rzeką Senio (19 XII 1944 – 21 III 1945)

 

Operacja bolońska (5⁠–⁠21 IV 1945)

Przełamanie pozycji na Senio i Santerno

Działania pościgowe

Wkroczenie do Bolonii

 

Obsada wyższych i średnich stanowisk dowódczych w II Korpusie

 

14. Szlak wyzwoleńczy I Dywizji Pancernej Na drogach 1 Dywizji Pancernej

 

Na drogach 1 Dywizji Pancernej

Pościg wzdłuż kanału La Manche

Pod Gandawą i nad ujściem Skaldy

Zabezpieczenie portu w Antwerpii

Wokół Bredy

Echa Ardenów nad Mozą

Operacja fryzyjska

Polacy w Wilhelmshaven

 

Obsada stanowisk dowódczych w 1 Dywizji Pancernej

 

15. Polskie Siły Powietrzne i Marynarka Polska na Zachodzie

 

Lotnictwo polskie w Wielkiej Brytanii

Ranga polskiego lotnictwa na Zachodzie

Działania bojowe polskich dywizjonów i skrzydeł

Obrona powietrzna Londynu

Przygotowania na powrót do kraju

Wykaz kolejnych dowódców dywizjonów

Obsada stanowisk w PSP w Wielkiej Brytanii

 

Marynarka polska w operacjach morskich (c.d.)

 

16. Polacy w ruchu oporu narodów Europy

 

Polacy w ruchu oporu we Francji

Polacy w Jugosławii i Grecji

 

17. Wojsko Polskie na terytorium Trzeciej Rzeszy

 

Berliński szlak 1 Armii WP

Bitwa o przełamanie Wału Pomorskiego (1⁠–⁠28 II 1945 r.)

Bitwa o główną pozycję Wału Pomorskiego

Przełamanie obrony niemieckiej. „Ofensywa do morza”

Operacja berlińska

Walki uliczne w Berlinie

 

Działania 2 Armii WP nad Nysą Łużycką i pod Budziszynem

Natarcie jednostek 2 Armii WP znad Nysy Łużyckiej

Obrona 2 Armii WP pod Budziszynem

Udział 2 Armii WP w operacji praskiej

 

Działania lotnictwa Ludowego Wojska Polskiego

Działania bojowe dywizji lotniczej LWP

Dalszy rozwój lotnictwa FWP – korpus lotniczy

 

Zakończenie

Rekapitulacja

Pod presją historii

 

Od autora

Summary

The Present Writer

Wykaz subskrybentów

Skróty wojskowe

 

Indeksy

Spis treści