Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Michał Boym (1612⁠–⁠1659) był pierwszym i jedynym w XVII wieku polskim podróżnikiem, który aż trzykrotnie przemierzył obszary dzielące Europę od Chin. Jedynie pierwsza jego podróż (1643⁠–⁠1644), z Lizbony do portugalskiego Makau na południowym wybrzeżu Chin, była w pełni podróżą morską, w trakcie której odwiedził Afrykę Wschodnią i Indie. Z różnych wzmianek w jego pracach można wysnuć wniosek, że przynajmniej w tej podróży portugalski statek, którym płynął, przybijał także do wybrzeży Brazylii. Powrót do Europy, czyli druga podróż Boyma w latach 1651⁠–⁠1652 prowadziła najpierw szlakiem morskim z Makau do Goa na zachodnim wybrzeżu Indii, natomiast dalej podróżował lądem przez Indie, by ominąć obszary ogarnięte wojną, do Chaulu w pobliżu Suratu, aby stamtąd na angielskim statku dotrzeć do Ormuzu i do Bender Abbas (obecnie Bandar Abbas) w Persji, przemierzyć drogą lądową Persję, Armenię i Turcję do Smyrny (dzisiejszego Izmiru), stamtąd zaś znów drogą morską na weneckiej galerze popłynąć do Wenecji. Po raz trzeci udał się Boym w trwającą dwa i pół roku podróż z Europy do Chin w 1656 roku. Wiadomo, że z Rzymu wyruszył lądem przez Pizę do Genui, aby na genueńskim statku dostać się do Lizbony. Po raz drugi pokonał drogą morską odległość z Lizbony do Goa, choć nie wiemy, jaką trasą, gdy nie zachowało się, a przynajmniej nie zostało dotychczas odnalezione żadne z kilku sprawozdań wysłanych przez niego z Goa do Rzymu. Dalsza lądowo-morska trasa jego podróży jest już znana dość szczegółowo: przedostał się z zachodniego wybrzeża Indii na wschodnie, płynął najpierw na angielskim, a później na muzułmańskim statku do Półwyspu Malakka, przeszedł lądem na wybrzeże Zatoki Syjamskiej, statkami morskim i rzecznym dotarł do stolicy Królestwa Syjamu – Ajutthai, wrócił na syjamskie wybrzeże, aby kolejnym statkiem, tym razem prywatną (czy jak ją nazywa „piracką”) chińską dżonką dopłynąć do Tonkinu, a konkretnie do Zatoki Halong. Stamtąd już lądem udał się najpierw do Kecho (w pobliżu dzisiejszego Hanoi), potem zaś do chińskiej prowincji Guangxi.

 

 

Spis treści

 

Wprowadzenie

Michał Boym (1612⁠–⁠1659). Szkic biograficzny

 

Rozdział I            O Kataju i Mangi, czyli o królestwach północnych i południowych

 

Rozdział II          O sławnym Cesarstwie Chińskim oraz o jego rozległości i bogactwach

 

Rozdział III        O żyjących w sąsiedztwie Cesarstwa Chińskiego Tatarach

 

Rozdział IV        O chińskich murach granicznych, które bronią Chin przed Tatarami

 

Rozdział V         O miastach Cesarstwa Chińskiego, o jego ludności oraz o daninach i podatkach

 

Rozdział VI        O cesarzu i cesarzowej Chin, o podległych im królach i o ich strojach

 

Rozdział VII      O cesarskich urzędnikach

 

Rozdział VIII     O chińskim języku

 

Rozdział IX        O chińskich hieroglifach

 

Rozdział X          O ruchach kołowych we Wszechświecie i w człowieku

 

Rozdział XI        O wielkim chińskim filozofie Konfucjuszu

 

Rozdział XII       O dwoistych własnościach pierwiastków in i yam

 

Rozdział XIII      O elementach świata

 

Rozdział XIV      O sławnym cesarzu Hoamti i o jego zasługach dla medycyny

 

Rozdział XV       O chińskich lekarzach

 

Rozdział XVI      O energii qi i o jej cyrkulacji

 

Rozdział XVII     O chińskiej herbacie oraz o lace i porcelanie

 

Rozdział XVIII   O jedwabiu i o jedwabnej drodze do Pegu

 

Rozdział XIX      O różnych ziołach, kwiatach i drzewach aromatycznych

 

Rozdział XX       O pieprzu czarnym, białym i długim, o palmie areca i o liściach betelu

 

Rozdział XXI     O imbirze i o drzewie orlim, zwanym Aquilla

 

Rozdział XXII    O cynamonie

 

Rozdział XXIII   O korzeniu rabarbaru i o jego eksporcie do Europy

 

Rozdział XXIV    O chińskim korzeniu, zwanym Pao de China i o korzeniu gin-san

 

Rozdział XXV      O chińskich owocach, zwanych li-ci, lum-yen i su-pim

 

Rozdział XXVI    O owocu bezimiennym i innych

 

Rozdział XXVII  O chińskich zwierzętach dzikich i domowych

 

Rozdział XXVIII  O zwierzęciu piżmowym i piżmie

 

Rozdział XXIX    O myszach pożerających węże i o cudownym kamieniu Piedra del Cobra

 

Rozdział XXX     O różnych wężach i płazach, i o lekach, jakie z nich się uzyskuje

 

Rozdział XXXI             O skrzydlatych żółwiach, o kamieniejących krabach i o krabach z krzyżami na grzbietach

 

Rozdział XXXII            O królewskich ptakach

 

Rozdział XXXIII           O jadalnych ptasich gniazdach Ninho de Passero

 

Rozdział XXXIV           O kamieniach szlachetnych i innych

 

Rozdział XXXV            O chińskich świątyniach Chim Hoam Xim

 

Rozdział XXXVI           O kamieniu z Sy-ngan fu

 

Rozdział XXXVII          O księdzu Rykcjuszu i cesarzu Van Lie

 

Rozdział XXXVIII        O żegludze morskiej z Makao do Goa w Indiach

 

Rozdział XXXIX           O Maurach, o ich religii i zwyczajach

 

Rozdział XL                  O Japonii

 

Rozdział XLI                 O Królestwie Syjamu

 

Rozdział XLII                O śmierci Króla Syjamu i o uroczystościach żałobnych

 

Rozdział XLIII              O Telapoyach, o ich świątyniach i posągach

 

Rozdział XLIV              O malajskich kamieniach, zwanych porco de spinho i bezoar

 

Rozdział XLV               O handlu słoniami z Królestwa Syjamu i o ich transporcie

 

Rozdział XLVI              O dwóch rodzajach drzew chlebowych

 

Rozdział XLVII             O żegludze na pirackim statku

 

Rozdział XLVIII            O przedziwnych owocach rosnących w Indiach

 

Rozdział XLIX              O owocach indyjskich manga, papaya i ya-ta

 

Rozdział L                     O fgach indyjskich i chińskich

 

Rozdział LI          O palmie perskiej, czyli daktylowej, i o indyjskiej nazywanej kokosem

 

Rozdział LII                  O przebywaniu św. Tomasza Apostola w Indiach i w Chinach

 

Rozdział LIII                 O najsmaczniejszym owocu ananasie

 

Rozdział LIV                 O portugalskich marynarzach na Przylądku Dobrej Nadziei

 

Rozdział LV                  O Kafrarii i o Kafrach

 

Rozdział LVI                 O krainie Seny i o jej złocie

 

Rozdział LVII                O wyspie Mozambik

 

Rozdział LVIII              O wojnach i polowaniach Kafrów

 

Rozdział LIX                 O koniach morskich i o ich zębach

 

Rozdział LX                  O chrześcijanach w Mozambiku, i Senie, i o cudach w Bazain

 

Rozdział LXI                 O drodze lądowej i morskiej przez Indie do wyspy Ormuz i do perskiego miasta Bender Abbas

 

Rozdział LXII                O podróży przez Persję, Armenię, Karamanię i Natolię do Smyrny

 

Rozdział LXIII              O przybyciu do Republiki Weneckiej, o spotkaniu z jej władzami i o wielkich skarbach zgromadzonych w jej skarbcach

 

Wykaz skrótów oznaczających rękopisy i drukowane prace Michała Boyma, z których pochodzą tłumaczenia jego tekstów w niniejszej książce

 

Apendyks

Joanna Wasilewska Ilustracje Michała Boyma do Atlasu Chin ze zbiorów Biblioteki Watykańskiej