Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Historia języków doskonałych to historia pewnej utopii i długiego cyklu niepowodzeń. Ale nie jest powiedziane, że historia pewnej serii niepowodzeń musi się okazać historią klęski. Jeśli nawet byłaby to tylko historia upartego dążenia do realizacji nieosiągalnego marzenia, to i tak pozostaje interesująca z uwagi na chęć poznania źródeł owego marzenia […].

zarysowana w ten sposób nasza historia stanowi rozdział dziejów kultury europejskiej, który nabiera szczególnej wagi właśnie dziś, kiedy ludy Europy – dyskutując nad możliwościami unii politycznej i handlowej – nie tylko mówi ciągle różnymi językami, ale także liczba tych języków znacznie wzrosła w ciągu ostatniego dziesięciolecia; w wielu zaś miejscach pod hasłem różnic etnicznych i językowych prowadzi się walkę zbrojną.

(fragment książki)

 

Umberto Eco, z właściwą sobie swobodą przechodząc od języka naukowego dyskursu do stylu felietonu prasowego, odkrywa przed nami tajniki kilkunastu europejskich projektów języków uniwersalnych. Wśród ich autorów znaleźli się m.in. Dante, Bacon, Kartezjusz i Leibniz, którym dzisiejsze języki informatyczne wiele zawdzięczają. Ta zaskakująca historia utopii języka doskonałego pozwala nam zarazem odkryć wiele zalet naszych rodzimych języków. Dzięki temu, kończąc lekturę, jesteśmy w stanie pogodzić się z przekleństwem pomieszania języków na wieży Babel.

UMBERTO ECO (ur. 1932) – włoski prozaik, estetyk i semiolog, a zarazem stały felietonista tygodnika „L’Espresso”. Wykładowca uniwersytetów włoskich, paryskiej Sorbony i Uniwerytetu Harvarda, rozgłos naukowy zyskał zbiorem szkiców z pogranicza estetyki i historii kultury pt. Dzieło otwarte (wyd. pol. 1973). Uznanie czytelników zdobyły też szkice z zakresu semiologii, literaturoznawstwa oraz badań nad kultura masową, takie jak Sześć przechadzek po lesie fikcji (wyd. pol. 1995) i Czytanie świata (wyd. pol. 1999). Rekordy poczytności pobiły jego powieści, m.in. Imię róży (wyd. pol. 1987), Wahadło Faucaulta (wyd. pol. 1993) i Baudolino (wyd. pol. 2001). Powszechnie ceniony za swój dorobek naukowy, w 1996 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

 

 

Spis treści

 

Przedmowa

 

1. Od Adama do confusio linguarum

Księga Rodzaju dwa, dziesięć, jedenaście

Przed i po narodzinach Europy

Skutki uboczne

Model semiotyczny języka naturalnego

 

2. Pansemiotyka kabalistyczna

Lektura Tory

Kombinatoryka kosmiczna i kabała imion

Prajęzyk

 

3. Język doskonały Dantego

Łacina a język ludowy

Języki a akty mowy

Pierwszy dar udzielony Adamowi

Dante a gramatyka uniwersalna

Język ludowy znamienity

Dante i Abulafia

 

4. Ars magna Ramóna Lulla

Elementy sztuki kombinatorycznej

Alfabet i cztery figury

Arbor scientiarum

Powszechna zgoda według Kuzańczyka

 

5. Hipoteza monogenetyczna a języki pierwotne

Powrót do języka hebrajskiego

Utopia uniwersalistyczna Postela

Pasja etymologiczna

Konwencjonalizm, epikureizm, poligeneza

Język prehebrajski

Hipotezy nacjonalistyczne

Hipoteza indoeuropejska

Filozofowie przeciw monogenetyzmowi

Marzenie, które nie chciało umrzeć

Nowe perspektywy monogenetyczne

 

6. Kabalistyka i lullizm w kulturze nowożytnej

Imiona magiczne i kabalistyczny język hebrajski

Kabalistyka i lullizm w steganograffach

Kabalistyka lulliańska

Bruno: kombinatoryka i światy nieskończone

Śpiewy i recytacje bez końca

 

7. Język doskonały wizerunków

Hieroglyphica Horapollona

Alfabet egipski

Egitptologia Kirchera

Język chiński według Kirchera

Kircheriańskie ideały

Późniejsza krytyka

Droga egipska i droga chińska

Obraz dla obcych przybyszów

 

8. Język magiczny

Kilka hipotez

Język magiczny Johna Dee

Doskonałość i tajemniczość

 

9. Poligrafie

Poligrafia kircheriańska

Beck i Becher

Pierwsze próby organizacji planu treści

 

10. Filozoficzne języki aprioryczne

Bacon

Komeński

Kartezjusz i Mersenne

Angielska dyskusja na temat znaku i cech

Znaki pierwotne i organizacja planu treści

 

11. George Dalgarno

 

12. John Wilkins

Tabele i gramatyka

Znaki realne

Słownik: synonimy peryfrazy, metafory

Klasyfikacja otwarta?

Granice klasyfikacji

Hipertekst Wilkinsa

 

13. Francis Lodwick

 

14. Od Leibniza d o Encyclopeda’e

Characteriatica i rachunek

Problem pojęć pierwotnych

Encyklopedia i alfabet myśli

Ślepa myśl

I Ching i numeracja binarna

Skutki uboczne

„Biblioteka” Leibniza a Encyclopedie

 

15. Języki filozoficzne od oświecenia do naszych czasów

Projekty wieku XVIII

Jesień języków filozoficznych

Języki kosmiczne

Sztuczna inteligencja

Niektóre upiory języka doskonałego

 

16. Międzynarodowe języki pomocnicze

Języki mieszane

Wieża Babel języków aposteriorycznych

Esperanto

Optymalizacja gramatyki

Teoretyczne obiekcje i kontrobiekcje

„Polityczne” możliwości MJP

Ograniczenia i „wyrażalność” MJP

 

17. Wnioski końcowe

Wieża Babel – nowa ocena

Przekład

Dar dla Adama

 

Bibliografia

Indeks nazwisk