Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Płk st. sp. dr Apoloniusz Zawilski urodził się 21 X 1912 r. w Kołodeżach na Wołyniu. Po ukończeniu 8-klasowego gimnazjum w 1932 r. odbył służbę wojskową w Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Łucku, następnie ukończył Szkołę Podchorążych Artylerii w Toruniu w 1935 r. z promocją na podporucznika. Do literatury wojennej wszedł książką pt. „Bateria została” (Łódź 1946), stanowiącą relację z dowodzenia 8 baterią 15 pal w wojnie 1939 r. (dotychczas 6 wydań). Za rozbicie ogniem baterii natarcia niemieckiego pod Bydgoszczą został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl.

Ciężko ranny 2O IX 1939 r. w Laskach pod Warszawą, półtora roku przebywał w szpitalach okupacyjnych; od 1941 r. w szeregach ZWZ-AK jako szef placówki wojskowo-wywiadowczej w Lubartowie, odznaczony Medalem Wojska 1, 2 i 3. W sierpniu 1944 r., mimo inwalidztwa, wcielony do Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego WP, wznowił przedwojenną „Bellonę”, którą kierował do 1948 r., publikując m.in. artykuły: „Organizacja narodu pod bronią” i „Wstępne zadania polskiej myśli wojskowej”. Odznaczony w tym czasie Srebrnym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Po odejściu z redakcji „Bellony” podjął studia na Wydziale Dramaturgicznym Wyższej Szkoły Teatralnej (1948⁠–⁠1950) pod rektoratem Leona Schillera w Łodzi i Warszawie. W 1951 r. aresztowany i skazany na karę śmierci w sfingowanym procesie „odpryskowym” w związku ze „sprawą” generałów Tatara-Kirchmayera. W 1956 r. zwolniony i rehabilitowany.

Przejściowo pracował w teatrach w Kaliszu i w Łodzi na stanowisku kierownika literackiego; po trzech latach zwolniony – utrzymywał się z dorywczych opracowań i prac redakcyjnych (m.in. opracował monografię Bełchatowa). W tym czasie zdobył magisterium z polonistyki na Uniwersytecie Łódzkim (1961) i został przyjęty do Związku Literatów Polskich (1963). Z tego okresu pochodzą pierwsze utwory literackie.

Po kilku latach powrócił do tematyki wojskowej: „Złota szabla” (Łódź 1967), „Bitwa nad Bzurą” (Warszawa 1968). Dwutomowe dzieło pt. „Bitwy polskiego Września” w 1972 przyniosło mu trzy odznaczenia: Medal za Zasługi dla Obronności Kraju (1973), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1975), a wreszcie Krzyż Armii Krajowej z Londynu (1982). „Bitwy” wznowione na 50-lecie wybuchu II wojny światowej (Łódź 1989), uzyskały kwalifikację MEN jako podręcznik pomocniczy do nauki historii w liceach, autorowi zaś dały podstawę do doktoryzowania się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1995).

Publikowane obecnie „Polskie Fronty 1918⁠–⁠1945” stanowią dzieło całego życia Zawilskiego.

 

 

Spis treści

 

1. Druga Rzeczpospolita 1918⁠–⁠1939

Walka o kształt Państwa i jego granice

 

Walki o Lwów

Powstanie Wielkopolskie

Czeski atak na Śląsk Cieszyński

Zagrożenia z północy

 

Powrót Polski na szlaki historii

Siły Zbrojne Polski w 1919 roku

Wyzwolenie Wilna

Ofensywa w Małopolsce Wschodniej

Kontakt z wojskami Ukrainy Naddnieprzańskiej

Doniosłe decyzje wersalskie

Działania polskie na Wschodzie

Pierwsze powstanie śląskie

 

Pozycja międzynarodowa Polski

W orbicie wielkiej polityki

Pomoc dla Łotwy

Rozejm z Petlurą

Zdobycie Dyneburga

Zaślubiny z morzem

 

Wojna polsko-bolszewicka 1920 roku

 

Wielkie zwycięstwo oręża polskiego pod Warszawą i nad Niemnem

 

Suwerenność między dwiema potęgami

 

Hitler i jego zabory terytorialne

Zagłębie Ruhry 1936

Włączenie Austrii do Rzeszy 1938

Zabór Czechosłowacji 1939

Zimna wojna na wiosnę i w lecie 1939 roku

 

2. W obronie przed agresją koalicji hitlerowsko-sowieckiej 1939 r.

 

Samotny bój Polski z Niemcami w 1939 roku

Dane porównawcze stron

Bitwy graniczne i odwrót armii polskich za Wisłę

Polskie próby działań zaczepnych

Załamanie się frontu na południu Polski

Bitwa nad Bzurą, pod Łowiczem i Sochaczewem

Pierwsza bitwa pod Tomaszowem Lubelskim

 

Agresja sowiecka 17 września 1939 r

Obszar tyłowy armii

Wkroczenie wojsk sowieckich na terytorium Polski

Między walką a kapitulacją

Stan działań na obszarze kraju

Tragiczne skutki zakazu walki z Sowietami

Spontaniczna obrona przed agresją

Rozważania na temat decyzji opuszczenia kraju przez Naczelnego Wodza

 

Walki o przedłużenie oporu zbrojnego Polski

Obrona Lwowa

Obrona Warszawy i Modlina

Druga bitwa tomaszowska

Wygasanie walk na terenie kraju

Szturm generalny na Warszawę i Modlin

Ostatnie bitwy SGO „Polesie”

Powołanie konspiracji w kraju

Analiza nie podjętego zadania obrony przed Sowietami

 

Znaczenie wojny obronnej Polski w 1939 roku

Przesłanki do planu wojny

Zapora przeciwpancerna za Wisłą

Lekcja kampanii 1939 r.

Wschód-Zachód we wrześniu 1939 r.

 

3. Na frontach aliantów zachodnich

 

Odbudowa Armii Polskiej w oparciu o Francję

Organizacja władz i wojska

Epopeja Narvicka

Udział sił polskich w kampanii francuskiej 1940 roku

Katastrofa ewakuacyjna w Bretanii

 

Polskie Siły Zbrojne w oparciu o Wielką Brytanię

Bitwa powietrzna o Anglię

Bombardowania i walki powietrzne nad terytorium wroga

W obronie wybrzeży Szkocji

Enigma w bitwie powietrznej o Anglię

Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich

Obrona Tobruku i walki w Afryce

Marynarka Polska w operacjach morskich pierwszego okresu wojny

 

Armia Polska na Wschodzie

Charków–Katyń–Miednoje

Organizacja Armii Andersa

Wizyta gen. Sikorskiego w ZSRR

Konflikt Anders–Sikorski

Wyprowadzenie sił polskich z ZSRR

 

4. Walka o przetrwanie i tożsamość osamotnionego narodu

 

Wstępny okres walki podziemnej w kraju

Zręby konspiracyjnego wojska polskiego (SZP-ZWZ-AK)

Inne organizacje wojskowe

„Jędrusie”

Konspiracja pod okupacją sowiecką

Partyzantka powrześniowa. Hubalczycy

Partyzantka na północno-wschodnich obszarach Rzeczypospolitej

Związek Odwetu i jego działania

Pierwszy plan powstania. Wywiad wojskowy

Warunki pracy konspiracyjnej

Organizacja dywersji dalekosiężnej „Wachlarz”

Działania lotnictwa polskiego w Anglii na rzecz kraju

 

Powstanie lewicowego ruchu partyzanckiego

Centralne grupy dywersyjne Gwardii Ludowej

GL na Lubelszczyźnie

Partyzantka na Kielecczyźnie

GL w Warszawie

GL w Łowickiem

GL w Mińsku Mazowieckim

 

Bitwa o Zamojszczyznę

Akcja wysiedleńcza ludności polskiej

Przeciwdziałanie Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich

Bitwa pod Wojdą

Bitwa pod Zaborecznem i Różą

Grupa operacyjna GL

Walka o dzieci

 

Główne ogniska walk partyzanckich 1943/1944 roku

Rola Generalnej Guberni w wojennej gospodarce Rzeszy

Milionowe siły Wehrmachtu i policji w walce z wewnętrznym frontem w Polsce

Wielkie obławy na Lubelszczyźnie

Terrorystyczna akcja „Wehrwolf” w Zamojskiem

Zgrupowanie „Ponurego” na Kielecczyźnie

Akcje obwodu GL Radom-Kielce

Armia Krajowa w Obszarze Warszawskim

Oddziały AK w innych regionach kraju

Znaczenie walk partyzanckich dla przetrwania narodu

 

5. Pod groźbą nieuchronnej zagłady

 

Konspiracja wojskowa pod „Czarną ścianą” Oświęcimia

 

Powstanie w getcie warszawskim

Pierwszy opór

Wybuch walki zbrojnej

Pomoc z zewnątrz getta

Walka w obrębie getta

Powstania w innych gettach

 

Warszawa w walce z narastającym terrorem hitlerowskim

Powszechność oporu wobec okupanta

Przeciwdziałanie terrorowi

Wyroki na katów

Dekret z 2 X 1943 r.

Zamach na Kutscherę

Cena warszawskiego „pola bitwy”

 

Samoobrona ludności polskiej na Wołyniu

Konspiracja na Wołyniu

Obrona Przebraża

Bój o Hutę Stepańską

Szturm generalny na Przebraże

Straty ludnościowe na Wołyniu

 

6. Polacy na froncie wschodnim, Konferencja w Teheranie

 

Sytuacja polityczno-strategiczna w czwartym roku wojny (lato 1943 r.)

Wielkie bitwy na Wschodzie

Wyparcie Niemców z Afryki

Próby wycofania się satelitów z wojny

Pogarszanie się międzynarodowej sytuacji Polski

 

Bitwa pod Kurskiem

Operacja „Kutuzow”

Bitwa 1 DP im. T. Kościuszki pod Lenino

 

Pierwsze kontakty polskiej partyzantki lewicowej z Armią Czerwoną

 

Konferencja w Teheranie

Impas w stosunkach polsko-sowieckich

Spotkanie Wielkiej Trójki

Sprawa polska w Teheranie

Utworzenie Krajowej Rady Narodowej

Rada Jedności Narodowej

 

27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK

Organizacja, koncentracja i zadania

Współdziałanie 27 WOŁ. DP AK z Armią Czerwoną

Wspólne przeciwnatarcie polsko-sowieckie

 

7. Największe bitwy partyzanckie w kraju

 

Lubelska wiosna partyzancka 1944 r.

Koncentracja partyzantki sowieckiej w Lasach Parczewskich

Armia Krajowa przed wykonaniem planu „Burza”

Walki bratobójcze i ich zawieszenie

 

Wielkie obławy pacyfikacyjne

Ofensywa partyzancka na Lubelszczyźnie

Inwazja UPA na Zamojszczyznę

Niemiecka armia przeciwpartyzancka

Bitwa na Porytowym Wzgórzu

Bitwa nad Tanwią

Zagłada zamojskiego zgrupowania AK-BCh

 

8. Siły polskie podczas inwazji sprzymierzonych na Europę w 1994 roku

 

Walki o redutę niemiecką na Monte Cassino

Utworzenie II Korpusu Polskiego

Front na Apeninie

Pierwsza próba zdobycia Monte Cassino

Fiasko ponownego natarcia Amerykanów i Francuskiego Korpusu Ekspedycyjnego

Druga i trzecia nieudana bitwa o wzgórza klasztorne

 

Polacy w bitwie o Monte Cassino

Przygotowania do bitwy

Pierwsze polskie natarcie na Monte Cassino

Drugie polskie natarcie na Monte Cassino

Zdobycie góry klasztornej

Walki o Piedimonte (21⁠–⁠30 VI 1944)

 

Kampania adriatycka II Korpusu Polskiego

Pościg do rzeki Chienti

Walki nad rzeką Chienti (21⁠–⁠30 VI 1944)

Bitwa loretańska (29 VI–8 VII 1944)

Zdobycie Ankony

Prasa brytyjska o zdobyciu Ankony (17⁠–⁠18 VII 1944)

 

Lądowanie w Normandii 6 czerwca 1944 r.

 

1 Dywizja Pancerna w bitwie pod Falaise i Chambois

„Kocioł” pod Falaise

„Maczuga” czyli polskie pole bitwy

 

Polska Brygada Spadochronowa pod Arnhem

Operacja „Market-Garden”