Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Lata 1944⁠–⁠1947, czyli „walka o ustanowienie i utrwalenie władzy ludowej”, okres zwany tak do 1989 r. z nieskrywaną dumą przez byłych działaczy podziemia komunistycznego, a następnie funkcjonariuszy UB, MO i działaczy PPR-PZPR – to lata wielkiego terroru i brutalnej pacyfikacji społeczeństwa. Komuniści, mając całkowite poparcie i ochronę ze strony swych moskiewskich mocodawców, bezwzględnie rozprawiali się ze swymi faktycznymi, ale także urojonymi przeciwnikami. Śmierć w wyniku represji, obław i tajnych egzekucji poniosły tysiące ludzi. Na ogół grzebano ich w lasach, bagnach, mniej dostępnych miejscach, aby zatrzeć po nich wszelkie ślady. Ofiary zbrodni komunistycznych w znacznej części zaliczano do polskich strat wojennych (szczególnie z lat 1944⁠–⁠1945), aby ukryć prawdziwe, pełne rozmiary represji. Następnie na całe dziesięciolecia komuniści przywłaszczali sobie ich ogromne zasługi z okresu okupacji niemieckiej, a także – co jest przecież bardzo mało znane – cały ich dobytek. Przeprowadzali bowiem prywatne, choć dokonywane pod płaszczykiem prowadzonych „działań urzędowych”, konfiskaty ich mienia, sprowadzające się do rabunku nawet rzeczy osobistych i ubranek dziecięcych…

Odtworzenie i pokazanie tego procesu i przywrócenie naszej pamięci prawdziwych bohaterów walk o niepodległość to wyjątkowa wartość pracy Mirosława Suleja.

Autor wybiega jednak daleko poza okres „walk o ustanowienie i utrwalenie władzy ludowej”. Pokazuje późniejsze losy lokalnych „właścicieli Polski Ludowej” – przez ustalenie i opublikowanie ich prawdziwych życiorysów, a także ich uwieńczone sukcesem zabiegi o publiczne upamiętnienie własnych „zasług” – okazały pomnik, UBelisk w Rykach, gloryfikujący ten szczególnie mroczny i jednoznacznie zbrodniczy okres naszych współczesnych dziejów. Stoi po dziś dzień i mimo upływu już ponad 20 lat od przełomu z 1989 roku, wyrażającego się formalnym odrzuceniem przez społeczeństwo komunizmu jako ustroju państwowego, nadal nic, jak się wydaje, mu nie zagraża. W istocie jest to więc nieme świadectwo fałszowania najnowszej historii i bezsilności miejscowej społeczności wobec pozostawienia szczególnie obelżywych rudymentów czasów zbrodni, pogardy i zniewolenia.

Mirosław Sulej przeprowadził bardzo dokładne i rzetelne mikrostudia, wykorzystując wszelkie dostępne, znane i przede wszystkim dotychczas nieznane źródła historyczne. Dotarł do ostatnich świadków historii, którzy często dopiero teraz przełamali towarzyszący im przez poprzednie dekady strach przed swymi prześladowcami i dali świadectwo prawdzie.

Z Przedmowy Leszka Żebrowskiego

Mirosław Sulej

Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; tamże w roku 1996 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Kadra wojskowa powstania styczniowego w województwie podlaskim i lubelskim (napisanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Jana Ziółka). Autor: cyklu „Księża podlascy w powstaniu styczniowym” publikowanego w latach 1998⁠–⁠1999 w „Podlaskim Echu Katolickim”; rozprawy Kodnianie w powstaniu styczniowym napisanej do księgi pamiątkowej Ojczyzna i Wolność. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Ziółkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin w roku 2000; małej biografii Mariana Bernaciaka „Orlika” napisanej i wydanej w roku 2005 jako cegiełka na budowę pomnika „Orlika” w Zalesiu k. Ryk; biogramów Marii Korniłłowicz-Strońskiej oraz Heleny Sujkowskiej w Polskim Słowniku Biograficznym; części biogramów do Słownika kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari wydanego w Toruniu w latach 2005⁠–⁠2007 pod red. prof. dr. hab. Elżbiety Zawackiej „ZO”. Autor wielu artykułów dotyczących powstańców styczniowych oraz żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych publikowanych od roku 1995 w „Tygodniku Zamojskim”, „Zeszytach Sandomierskich”, „Szkicach Podlaskich”, „Kombatancie” oraz w „Naszym Dzienniku”. Obecnie pisze dużą biografię Mariana Bernaciaka „Orlika” – jednego z największych dowódców podziemia antykomunistycznego w Polsce. Książka zostanie wydana przez Oficynę Wydawniczą Volumen w serii „O wolność i niepodległość”.

W pełni wartościowa synteza tego tragicznego okresu naszych współczesnych dziejów będzie możliwa dopiero po przeprowadzeniu rzetelnych badań dla obszaru całej Polski. […] I Pamiętajmy – to nie jest jeszcze tylko historia. Bardzo wiele obecnych działań lokalnych władz (w których zasiadają rodziny pseudobohaterów) ma przecież korzenie w tym, co się działo wcześniej. O ile bezpośredni sprawcy represji i ich usłużni pomocnicy już na ogół nie żyją, to ich rodziny są jak najbardziej zainteresowane, aby pełna prawda nie ujrzała światła dziennego.

Leszek Żebrowski

 

 

Spis treści

Przedmowa

 

Wykaz najważniejszych skrótów9

 

Wstęp

 

Rozdział pierwszy

Struktury komunistyczne na terenie Podobwodu Dęblin–Ryki Armii Krajowej podczas okupacji niemieckiej

 

Rozdział drugi

Kolaboracja z komunistami z Terenu Nr 6 Dęblin–Ryki GL-AL

 

Rozdział trzeci

Mordy komunistyczne na żołnierzach Polskiego Państwa Podziemnego w rejonie Baranowa, Ryk i Ułęża w okresie okupacji niemieckiej

 

Rozdział czwarty

Walka z zagrożeniem komunistycznym w Podobwodzie Dęblin–Ryki Armii Krajowej

 

Rozdział piąty

Twarze ryckiej komuny – Julian Gransztof, Marian Kuchnio

Julian Gransztof – trzy życiorysy

Życiorys I

Życiorys II

Życiorys III

Marian Kuchnio – trzy zeznania

Postać ojca

Postać syna

Zeznanie I

Zeznanie II

Zeznanie III

 

Rozdział szósty

Kontynuacja – pomnik ku czci komunistów w Rykach

 

Zamiast zakończenia

Bibliografia

Indeks osób

Indeks nazw geograficznych i administracyjnych