Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Sacrum objawiać się może wszędzie, we wszystkim, aczkolwiek z różnym natężeniem. Tak ma się rzecz z ludźmi: mężczyzna, na ogół zaabsorbowany raczej sprawami materialnymi, bardziej jest osadzony w profanum niż kobieta, która – przeciwnie – będąc źródłem życia, ma ściślejsze związki z nadprzyrodzonym i tak głęboko zanurzona jest w sacrum, że nie tylko staje się jednym z uświęconych obiektów, lecz także jednym z najbardziej znaczących. Rozumiano to już w czasach prehistorycznych, o czym świadczą jej wizerunki w skalnych ścianach jaskiń, ta świadomość przetrwała wieki. To, co stanowi istotę naszych wyobrażeń, naszych uczuć, naszych instynktów, formowało się w najbardziej zamierzchłych epokach, równocześnie z nami jako ludźmi, i nigdy nie zostanie zatarte. Nadal jest w nas. Przecie nie mężczyznę lecz kobietę, Marię Dziewicę chrześcijaństwo wyniosło ponad inne wszystkie stworzenia, ponad proroków, aniołów i świętych. Przez tysiąclecia istniał kult kobiety; przez tysiąclecia wzbudzała uwielbienie, obawy, podziw, opiewano ją w strzelistych poematach, które nie zdołały jednak zagłuszyć głosów wzgardy i wrogości, jakie się przeciwko niej podnosiły, poczynając od antycznego Hezjoda czy Biblii, aż po obłąkańcze inwektywy Nietzschego: „Ku wojnie wychowanym ma być mąż, niewiasta zaś ku wytchnieniu wojownika”. „[Nie dojrzała jeszcze kobieta do przyjaźni:] kotem jest jeszcze kobieta i ptakiem lub [w najlepszym razie] krową” „Idziesz do kobiet? Nie zapomnij bicza”.

Nie leży w moich intencjach zagłuszanie niektórych głosów, by wsłuchiwać się w inne, lecz chciałbym usłyszeć wszystkie tony symfonii, choćby nawet dysonans miał mi drażnić ucho.  Nie tracąc z oczu mej myśli przewodniej – sacrum kobiecości, zawsze jakoś en filigrane obecnej – chcę ogarnąć cały ród niewieści, prześledzić, jak kobieta była postrzegana, jak postrzegała siebie. Znaczy to, że bardziej wnikliwie, niż w mych poprzednich książkach, zajmę się Historią (szczególnie historią Zachodu) i że będę się przyglądał bliżej aspektom ludzkim niż nadprzyrodzonym, bardziej materialnym niż duchowym, niechlubnym niż wzniosłym. Nie poświęcę, to oczywiste, równej uwagi wszystkim mitom, czy wszystkim wyobrażeniom, ani też wszystkim kobietom. Temat jest niewyczerpalny, przyjmuję więc za swoją maksymę [Nicolasa] Boileau: „Często nadmiar ogranicza materię”.

Ze Wstępu

 

 

Spis treści

 

Przedmowa

 

Część pierwsza

Kobieta w Historii

 

1. Sławne kobiety

Twórczynie kultury

Kobieta inspiratorka

Słynne pary

W literaturze i sztuce

Na tronie i w kulisach władzy

Kobiety w starożytności

Kobiety Wschodu

Święte

Boginie

 

2. W mroku prehistorii

Źródła

Domniemane władztwo kobiety

Matriarchat

Uprawa roli i koczownictwo

Życie seksualne

 

3. Pierwsze kroki w Historię

Mezopotamia

Mazdaizm

Egipt

Józef i żona Potifara

Powrót do Egiptu

Celtowie i Germanie

 

4. W Indiach i na Dalekim Wschodzie

Kobieta indyjska

Idealne postacie kobiece

Najwyższa ofiara

Budda i kobiety

Kobieta buddyjska

Konfucjańskie Chiny

Taoizm

Imperium mongolskie

 

5. Kobieta w klasycznym okresie antyku

Początek

Jawna pogarda

Życie Greczynki

Bunt kobiet

Utopijne państwo Platona

Kobieta w pierwszych wiekach Rzymu

Rzymianka epoki cesarstwa

 

6. Kobieta Biblii i kobieta Koranu

Ewa

Wokół Dekalogu

Kobieta żydowska

Dziedzictwo muzułmańskie

Kobieta w arabskiej społeczności przedislamskiej

Koran

Realia społeczne

 

7. Kobieta chrześcijańska

Jezus i kobiety

Wielkie objawienia

Po Chrystusie

Nauczanie w Listach

Geneza społeczeństwa chrześcijańskiego

Najświętsza Maria Panna

Dziewica i demony

 

8. Kobieta na chrześcijańskim Zachodzie

Galia za Merowingów

Długi świt XII stulecia

Feudalizm

Literatura dworska

Fontevrault

Miłość

Miłość dworska

Schyłek średniowiecza

Renesans

Ku Francji nowoczesnej

 

Część druga

Kobieta w mitach

 

9. Narodziny matki

Pierwotna jedność

Podział

Klasyfikacja

Męskość i kobiecość

Kobieta ziemia

Płodność ziemi i kobiety

Lemiesz i bruzda

Kobieta, woda i księżyc

Ziemskie rysy kobiety

 

10. Dziewictwo

Ziemia dziewicza

Mieszkańcy ziem dziewiczych

Najpiękniejsze dziewczęta

Zrodzony z dziewicy

Tancerki i małżonki boga

 

11. Po podziale

Cechy fizyczne

Cechy psychologiczne

Skończona piękność

Fizjologia

Menstruacje

 

12. Niezupełne zróżnicowanie

Androgini i hermafrodyci

Kazirodztwo

„Babochłop” i „chłopobaba”

Zacieranie różnic płciowych

Wzmacnianie odrębności płci

Rozdzielenie

 

13. Zespolenie

Przyciąganie

Sex is sin

Lęk przed tym drugim

Pozbawienie dziewictwa

Obrona dziewiczości

Ucieczka i pościg

Małżeństwo

Zalotna ucieczka

Kobieta zgubna

 

14. Nieśmiertelna kobiecość

Dusza i światłość

Kobieta jest duszą

Kobieta jest światłością

Kobieca siła witalna

Wróżbitka

Inspiratorka i nauczycielka

„Zbawiciel”

Kobieta o dwu obliczach

Przewodnik światła

Beatrycze

 

Amen

 

Omówienie źródeł

Znaki i skróty

Bibliografia