Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Roger Caillois (1913⁠–⁠1978) urodził się w Reims. Socjolog z wykształcenia, uczeń Marcela Maussa i Georges’a Dumézila. W 1938 r. wraz z Georges’em Bataille i Michelem Leirisem zakłada Collège de Sociologie. W latach 1940⁠–⁠1945 przebywa w Ameryce Południowej. W Buenos Aires tworzy Instytut Francuski i wydaje pismo „Les Lettres françaises”. Po powrocie do Francji zakłada czasopismo poświęcone naukom humanistycznym „Diogene”. W roku 1971 zostaje członkiem Akademii Francuskiej.

Cały jego dorobek twórczy zmierza ku zrozumieniu, rzecz by można – zdekodowaniu „niezmierzonego i labiryntowego” wszechświata. Caillois szuka oryginalnych ścieżek, „diagonalnych” dróg, czyniąc kolejno odniesienia do socjologii, etnologii, nauk przyrodniczych, poezji i fikcji.

Sławę przyniosły mu książki: Le mythe et l’homme (1938 r.), Puissances du roman (1942 r.). Les impostures de la poésie (1945 r.), Vocabulaire esthétique (1946 r.), Babel (1948 r.), L’incertitude qui vient des rèves (1956 r.), Ponce Pilate (1961 r:), Esthétique généralisée (1962 r.).

W Polsce ukazały się: Odpowiedzialność i styl. Eseje (1967 r.) Żywioł i ład (1973 r., wybór), Poncjusz Pilat (1977 r.), Człowiek i sacrum (1995 r.), a także przedmowa w: A. Saint-Exupéry, Poczta na południe (1968, 1977) oraz posłowie do: A. Malraux, Głowa z obsydianu (1978 r.).

 

*

Istnieje mnóstwo gier wielu rodzajów: gry towarzyskie, zręcznościowe, gry na świeżym powietrzu, gry będące próbą cierpliwości, konstrukcyjne itd. Pomimo tej nieskończonej różnorodności termin „gra” łączy zawsze pojęcie granicy z pojęciem wolności i inwencji. Zaakceptowanie porażki jako po prostu nieszczęśliwego trafu, zwycięstwo bez upojenia, bez pychy, dystans, ostateczna rezerwa wobec własnego działania – oto na czym polega prawo gry. Postrzegać rzeczywistość jako grę, zdobywać coraz rozleglejsze tereny dzięki temu szerokiemu gestowi, który każe usunąć skąpstwo, pożądanie i nienawiść – czy nie znaczy to, działać tak, jak działa cywilizacja? Zaakceptowana przez graczy umowność gry każe jednak mylnie oceniać brutalność prawdziwych doświadczeń. Na tym polega główna wada gry, jednak bez niej zatraciłaby ona swą siłę twórczą.

 

 

Spis treści

 

Wprowadzenie

CZĘŚĆ I

1. Definicja gry i zabawy

2. Klasyfikacja gier i zabaw

Podstawowe kategorie

Od zamieszania do reguły

3. Społeczna rola gier i zabaw

4. Wypaczenia, jakim podlegają gry i zabawy

5. Socjologia, której punktem wyjścia byłaby zabawa

CZĘŚĆ II

6. Rozszerzona teoria gier i zabaw

Związki zakazane

Związki przypadkowe

Związki zasadnicze

7. Naśladowanie i oszołomienie

Współzależność gier, zabaw i kultur

Maska i trans

8. Współzawodnictwo i hazard

Przejście

Zasługa i los

Udział per procura

9. Mimicry i ilinx w świecie współczesnym

Maskai mundur

Zabawa ludowa

Cyrk

Akrobacja

Bóstwa przedrzeźniające

 

UZUPEŁNIENIA

1. Znaczenie gier hazardowych

2. Od pedagogiki po matematykę

Analizy psychopedagogiczne

Analizy matematyczne

 

DOSSIER

2. Klasyfikacja gier i zabaw

Mimicry owadów

Oszołomienie w meksykańskim volador

Radość niszczenia u małpy kapucynki

Rozpowszechnianie się automatów do gier na monety

Zachwyt, jaki wzbudzają

4. Wypaczenia, jakim podlegają gry i zabawy

Gry hazardowe, horoskopy i przesądność

Upodobanie mrówek do „środków odurzających”

7. Naśladowanie i oszołomienie

Mechanizm wtajemniczenia

Sprawowanie władzy politycznej przez Maski

8. Współzawodnictwo i hazard

Siła utożsamiania się z gwiazdą. Przykład: kult Jamesa Deana

Pojawianie się oszołomienia w społeczeństwach wysoce zorganizowanych: wypadki z 31 grudnia 1956 roku w Sztokholmie

9. Mimicry i ilinx w świecie współczesnym

Maska: atrybut intrygi miłosnej oraz spisku politycznego, symbol tajemnicy i lęku; jej dwuznaczny charakter