Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Morze Północne i Bałtyk to jakby północny odpowiednik Morza Śródziemnego. Począwszy od wczesnego średniowiecza, oba te morza – podobnie jak Morze Śródziemne po drugiej stronie Europy – zapewniały łączność morską między Zachodem a Wschodem. Na tym jednak analogie się kończą. Sama geografia nie wyjaśnia zjawiska, jakim była – nie mająca odpowiednika na południu Europy – Hanza. Zdumiewa jej długotrwałość: jest nieomal fenomenem, by tak liczne, różnorodne i oddalone od siebie miasta zachowały przez blisko pięćset lat czynną solidarność i pozostały wierne wspólnocie, do której dobrowolnie przystąpiły. Obojętni na troski narodowe, a nawet, w dużym stopniu, na różnice religijne, hanzeaci żywili głęboko pokojowe przekonania, do wojny uciekając się jedynie w skrajnej ostateczności.

Dzieło Philippe’a Dolingera jest klasyczną już dzisiaj, pełną syntezą dziejów Hanzy, z uwzględnieniem jej powiązań i roli w życiu gospodarczym, politycznym i kulturalnym krajów basenu Bałtyku i Morza Północnego. Wyróżnia się obiektywizmem i wszechstronnością spojrzenia.

 

 

Spis treści

 

Słowo wstępne

Wstęp

 

Część pierwsza

Od hanzy kupców do hanzy miast

 

1. Europa północna w pierwszej połowie XII wieku

Handel północny

Czynniki polityczne, religijne i demograficzne

Ożywienie miast

2. Lokacja niemieckich miast na wschodzie i związek kupców Gotlandii (około 1150–około 1280)

Lokacja Lubeki

Związek kupców odwiedzających Gotlandię

Ekspansja na Ruś i Inflanty

Lokacja niemieckich miast na południowych wybrzeżach Bałtyku

Przeniknięcie do Skandynawii

Ekspansja handlowa na zachód

Schyłek związku kupców Gotlandii

3. Ku hanzie miast (około 1250–około 1350)

Pierwsze związki miast

Pierwsze próby sił: Flandria i Norwegia

Ofensywa duńska i kryzys Hanzy w początkach XIV wieku

Ekspansja gospodarcza w pierwszej połowie XIV wieku: Anglia

Czarna ospa (1350)

4. Hanza miast – wielka potęga północnej Europy (około 1350–około 1400)

Konflikt z Flandrią i utworzenie hanzy miast

Wojna duńska, liga kolońska i pokój w Strzałowie

Blokady l388 roku

Bracia witalijscy i zwalczanie piractwa

 

Część druga

Hanza w XIV i XV wieku

 

5. Struktura Hanzy

Członkowie Hanzy

Zjazdy ogólne (Hansetage) i zjazdy regionalne

Cztery kantory i faktorie

Cechy i środki działania Hanzy

Hanza, cesarz i książęta

6. Miasta

Krótka charakterystyka miast i ich pozycji w Hanzie

Ludność

Struktura społeczna. Patrycjat

Rzemiosło

7. Statki, żegluga, armatorzy

Statki

Żegluga morska

Żegluga śródlądowa

Armatorzy, kapitanowie i załogi

Wynajmowanie statków

8. Kupcy

Kategorie i ugrupowania

Zawód kupca: przedsiębiorstwo indywidualne i spółka handlowa

Niektórzy wielcy kupcy

Życie kupca

9. Polityka gospodarcza Hanzy. Konkurenci

Przywileje za granicą

Konkurenci

Reglamentacja handlowa

Niechęć do kredytu

Polityka monetarna

10. Handel hanzeatycki

Dokumentacja

Główne cechy

Północne i południowe Niemcy

Wschód: Prusy–Polska i Inflanty–Ruś

Skandynawia

Wielka Brytania

Niderlandy

Francja, Kastylia, Portugalia

Włochy i Katalonia

11. Cywilizacja hanzeatycka (XIII–XVI wiek)

Język dolnoniemiecki

Literatura, uniwersytety

Oblicze architektoniczne

Sztuki plastyczne

 

Część trzecia

Kryzysy i schyłek

 

12. Nasilenie niebezpieczeństw (1400⁠–⁠1475)

Niekorzystna koniunktura

Kryzys ustrojowy w Lubece

Osłabienie zakonu krzyżackiego i kantoru w Nowogrodzie

Hanza a Skandynawia

Hanza a Niderlandy

Stosunki z Anglią i Francją do 1470 roku

Odstępstwo Kolonii i wojna anglo-hanzeatycka

13. Osłabienie (1475⁠–⁠1550)

Schyłek kantorów

Hanza a Fuggerowie

Reformacja i jej konsekwencje

Porażka Wullenwevera

14. Odnowa i zanik (1550⁠–⁠1669)

Wysiłek reorganizacyjny

Klęski: Inflanty, Antwerpia, Anglia

Rozkwit handlowy

Wielkie miasta hanzeatyckie

Wojna trzydziestoletnia i upadek

Wnioski

Wykaz miast hanzeatyckich

Chronologia historii Hanzy

Bibliografia

Indeks nazw

Indeks osób

Spis treści