Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Seria „Klio w Niemczech” jest częścią projektu translacyjnego Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Równoległa inicjatywa pod nazwą „Klio in Polen” ma za zadanie popularyzować polską literaturę historyczną wśród czytelników niemieckich.

Celem „Klio w Niemczech” jest ukazanie najciekawszych zjawisk niemieckiej historiografii powojennej tak, by mogły się one wpisać w szerszy kontekst europejskiego i polskiego dyskursu historycznego.

Seria jest adresowana zarówno do profesjonalnych historyków, jak i do szerokiego grona miłośników historii, stąd można tu znaleźć całe spektrum interesujących tematów, opracowanych przez wybitnych niemieckich badaczy.

Klasyczna, jedyna tak obszerna i wielostronna, niemiecka monografia stosunków polsko-niemieckich ostatnich dwóch stuleci nie miała dotychczas szczęścia w Polsce. Znana i ceniona przez profesjonalnych historyków, nie znalazła z braku przekładu rezonansu wśród szerszych kręgów czytelniczych. Wszechstronność i neutralność wywodów autora, po ponad 30-tu latach od pierwszego wydania, zyskują na wartości. Książka przetrwała próbę czasu i nadal jest ważnym elementem polsko-niemieckiego dyskursu naukowego.

Oprócz walorów naukowych ma płynną i klarowną narrację, która w sposób przejrzysty prowadzi nas przez najtrudniejsze zawiłości stosunków polsko-niemieckich. Próba obiektywizacji opisywanych zjawisk przez Broszata jest znakomitym przykładem, jak daleko idącym uproszczeniem jest klasyfikowanie nowoczesnej historii poprzez proste kryteria narodowości badaczy.

Martin Broszat (1926⁠–⁠1989) wybitny znawca głównie historii Niemiec hitlerowskich, należał do pierwszych historyków niemieckich, którzy po wojnie nawiązali kontakty z polskimi kolegami. Wieloletni dyrektor jednego z najważniejszych niemieckich instytutów historycznych: Instytutu Historii Współczesnej (Institut für Zeitgeschichte) w Monachium. Centrum jego zainteresowań badawczych był fenomen niemieckiego narodowego socjalizmu. Analizował ten problem wszechstronnie, zastanawiając się zarówno nad genezą zjawiska, jak i nad jego skutkami dla rzeczywistości niemieckiej po roku 1945 oraz wpływu na niemiecką tożsamość. W tym kontekście zetknął się też ze sprawami polskimi, czego efektem była nie tylko niniejsza książka, ale prawie równolegle napisana historia o narodowosocjalistycznej polityce wobec Polski (Nationalsozialistische Polenpolitik).

 

Spis treści

 

Wstęp do nowego wydania (1972)

Przedmowa do wydania pierwszego (1963)

 

1. Uwarunkowania historyczne

Pogranicze: Śląsk, Pomorze Zachodnie, Pomorze Gdańskie, Prusy

Brandenburgia-Prusy a Polska w XVII–XVIII w.

Odmienność państwowego i społecznego ustroju Prus i Polski

 

2. Rozbiory Polski: 1772⁠–⁠1795

Prusy a pierwszy rozbiór Polski

Reforma ustroju państwa i ponowny rozbiór Polski

Walka o niepodległość i ostateczny upadek Rzeczypospolitej

 

3. Pruska administracja państwowa a narodowość polska

Losy sprawy polskiej do upadku Napoleona

Postanowienia kongresu wiedeńskiego

Kurs na pojednanie w Wielkim Księstwie Poznańskim 1815⁠–⁠1830

Entuzjazm niemieckich liberałów wobec Polski i reakcja Prus po powstaniu listopadowym

 

4. Sprawa polska między pruską racją stanu a ideą niemieckiego państwa narodowego (1840⁠–⁠1871)

Początki panowania Fryderyka Wilhelma IV i rewolucja 1848 r.

Konserwatywna i liberalna polityka Prus wobec Polski do 1863 r.

Włączenie ziem polskich pod zaborem pruskim do Rzeszy Niemieckiej jako państwa narodowego (1866⁠–⁠1871)

 

5. Germanizacja i walka z polskością w czasach Bismarcka i Wilhelma II (1871⁠–⁠1914)

Polityka zagraniczna – żywioł polski w Galicji

Walka o język i kulturę w latach siedemdziesiątych

Polityka ludnościowa i agrarna: rugowanie Polaków i ustawa kolonizacyjna 1885⁠–⁠1886

Brutalizacja i ideologiczne usztywnienie polityki wilhelmińskiej w Marchii Wschodniej

 

6. Wojna światowa i odrodzenie Polski

Polska między frontami zaborców

Dmowski i Piłsudski

Połowiczne ustępstwa Niemców

Odrodzenie Polski jako wojenny cel zachodnich sojuszników

 

7. Republika Weimarska a Polska

Walka o granice, plebiscyty 1919⁠–⁠1921

Rapallo, Locarno, wojna gospodarcza

Polityka wobec mniejszości narodowych i propaganda rewizji granic

 

8. Trzecia Rzesza a Polska (1933⁠–⁠1939)

Pakt z Warszawą

Rok 1939: wojna i czwarty rozbiór Polski

Panowanie narodowych socjalistów w okupowanej Polsce

Doktryna obcego narodu i terror

System depolonizacji na terenach wcielonych do Rzeszy

Generalne Gubernatorstwo – prześladowania, wyzysk i ruch oporu

 

10. Utrata pozycji Niemiec na wschodzie

 

Aneks. Wybór nowego piśmiennictwa (po 1960 r.) dotyczącego historii stosunków niemiecko-polskich w XIX i XX w.

 

Indeks nazwisk i nazw osobowych

Indeks nazw miejscowych

 

Posłowie, Marian Wojciechowski