Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

[…] w tej epoce jednostka poznawała siebie jakoś inaczej i wskutek specyficznej postawy zauważała inne cechy swojej indywidualności niż te, które są ważne dla nas dzisiaj. By wyrazić siebie, człowiek szukał jakiegoś wzoru, który byłby punktem odniesienia dla jego odrębności i specyfiki. Cenił w sobie zatem nie to, co było w nim niepowtarzalne czy oryginalne – zakładając, że dostrzegł u siebie takie wyjątkowe cechy – lecz przeciwnie, starał się upodobnić do jakiegoś typu. Średniowieczni autorzy stosowali podobną metodę, chcąc scharakteryzować swoich bohaterów: to, co jednostkowe, opisywali poprzez to, co ogólne. Zresztą autorzy biografii (żywotów) wykazywali niekiedy większą zdolność do wyławiania indywidualnych cech osób, o których pisali, aniżeli autorzy „wyznań” czy „autobiografii”, opowiadający o sobie. Jednostka nie poszukiwała wewnętrznego zadowolenia poprzez przeciwstawianie siebie wszystkim innym, ale znajdowała je w jak najdalszym utożsamianiu swojego „ja” z obowiązującym ideałem.

(fragment książki)

Historia jednostki jest zwykle ukryta przed okiem badacza. Guriewicz nie daje jednak za wygraną. Wczytując się w zabytki piśmiennictwa średniowiecznego, przenika do obszaru myśli i wyobraźni nie tylko ówczesnych intelektualistów (jak św. Augustyn, Abelard, Dante i Petrarka), lecz i zwykłego „prostaczka”. Wnikliwie analizując zbiór maniakalnych rysunków i tekstów Opicynusa, dociera nawet do zakamarków średniowiecznej osobowości psychopatycznej. Tak szerokie ujęcie procesu odkrywania przez człowieka średniowiecznego swej ludzkiej natury pozwala dostrzec w nim naszego poprzednika i zarazem kogoś innego, kto jednak nie jest nam obcy.

ARON JAKOWLEWICZ GURIEWICZ (ur. 1924) – znakomity mediewista rosyjski, wykładowca Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk, w 1987 roku zaczął prowadzić międzydyscyplinarne seminarium z dziedziny antropologii historycznej. W 1996 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W Polsce ma wielu przyjaciół. Spośród jego dzieł ukazały się tu m.in.: Wyprawy wikingów (1969), Kategorie kultury średniowiecznej (1976), Problemy średniowiecznej kultury ludowej (1987), Kultura i społeczeństwo średniowiecznej Europy (1997).

 

 

Spis treści

 

Przedmowa

1. Individuum est ineffabile. Jednostka w średniowieczu i współczesny historyk

2. Jednostka a tradycja epicka

Czy Sygurd był bohaterem

Pieśń Najwyższego: aforyzmy mądrości życiowej

Jednostka w sadze

Egil Skallagrimsson: skald i wilkołak

Król Swerre: stereotyp czy indywidualność?

3. Persona w poszukiwaniu osobowości

4. Biografia i śmierć

5. Autobiografia: spowiedź czy apologia? 115

Gwibert z Nogent

Abelard

Suger, Otloh i inni

Mistrz i jego samoświadomość

6. Przypowieść o pięciu talentach

7. Rycerz i mieszczanin

8. Brat Salimbene i inni

9. „W tym szaleństwie jest metoda”

10. Dante, Petrarka

11. Historyk w poszukiwaniu jednostki

 

Bibliografia

 

Indeks nazwisk i imion własnych