Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Święto – odbicie cywilizacji, symbol, nośnik mitów i legend. Jego materialne ślady są kruche i ulotne – drewniane konstrukcje, których przeznaczeniem było przetrwać par zaledwie dni i których tak bardzo brakuje we współczesnych katalogach dzieł sztuki.

Związane ze świtem zabawy i wybryki nie są tylko kwestią obyczaju i moralności, mniej lub bardziej surowego przestrzegania nakazów religii. Może nie by, i na ogół nie ma, żadnej sprzeczności między duchem chrześcijańskim, najbardziej szczerą pobożnością, a tymi zbiorowymi i nie zawsze zgodnymi z dobrym smakiem wybuchami żywiołowości; są one wpisane w kontekst o wiele bardziej złożony. Podobnie jak wszelkie inne przejawy naszej cywilizacji, są pochodnymi okoliczności – przede wszystkim politycznych i społecznych.

W naszych czasach – czasach zatracenia bezpośredniości form życia wspólnotowego – niewątpliwie trudna nam ogarnąć wyobraźnią owe odległe wieki „barbarzyństwa” i uzmysłowić sobie rolę, jaką w nich odgrywało święto wraz z całym bogactwem form i zaskakujących niejednokrotnie przejawów życia społecznego.

 

 

Spis treści

 

Wprowadzenie

Święta, mentalność i władza

Grupa społeczna, prestiż i rywalizacja

Święta i spokój społeczny

Satyry i maskarady: starożytne tradycje i święta chrześcijańskie

 

1. Duchowni i wierni; sacrum i profanum

1. Podejście socjologiczne: świat złożony, czasami dwuznaczny

Goliardzi

2. Duchowni a życie świeckie

3. Katedra i miasto; sztuka religijna i sztuka świecka

4. Cmentarz – pole umarłych, ważny ośrodek życia społecznego

5. Nabożeństwa, teatr religijny, procesje i tańce

Wierni w kościele

Dramaty liturgiczne, przedstawienia sakralne

Procesje i świąteczne tańce

 

2. Kanonicy: przywileje i hierarchie

1. Majątki, prestiż, władza

2. Święta kapituły: zabawy i ośmieszanie

3. Tańce liturgiczne

4. Święto bezładu: dzień świętego Witalisa w Evreux

 

3. Święto Głupców

Święta głupców, święta zimy

1. Dzieci bohaterami jednego dnia

Miłość i współczucie

Dzieci kapituły

Obrazy i obchody Bożego Narodzenia

Dziecko-męczennik: Niewiniątka

Mikołaj

Dziecko królem święta

2. Święta maluczkich

Święta Osła

Głupcy: od znamienia boskiego do śmieszności

Statek głupców

Wyszydzanie

Nadworni błaźni

Dziki człowiek: rozterki miłosne

Obchody ku czci świętego Szczepana

3. Święto na opak: biskup Niewiniątek

4. Święto Głupców: rytuały i parady

Elementy satyryczne i rozwiązłe

Kościół we władaniu głupców

Duchowni błaznami ludu

 

4. Szalone korowody i karnawały

l. Świeccy: bractwa i towarzystwa literackie

2. Szalone kompanie

Królowie migdałowi i królowie zabaw

3. Zawody i turnieje: imitacje i parodie

4. Karnawał: święto liturgiczne czy dworskie?

Głupcy i ich statek w pochodzie

Tematy karnawałowe: nowości i moda

5. Zakłócenia porządku czy jego kontestacja?

Farsy zapustne

Krytycy, bójki i zamieszki

6. Święto skonfiskowane: polityka a dzieło sztuki; miasto gwarantem i strażnikiem zabaw

Karnawał Medyceuszy. Triumfy karnawałowe

Maskarady: dworność, rozwaga i przyzwolenie

Rzemiosła, dobra praca

Zakończenie

Bibliografia

Indeks nazwisk