Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Biegłam pod gradami kamieni – pisała o wrześniu 1939 r. współwłaścicielka majątku Krasula w Nowogródzkim Zofia Krzon-Lubieniecka, odznaczona jak na ironię Krzyżem Zasługi za prac społeczną na rzecz wsi – których kilka trafiło mnie w głowę. Nie czułam bólu pomimo gęsto trafiających w plecy. Co w ogóle czułam? Zwierzęcy lęk, wrzask dziczy, najplugawsze przekleństwa i słowa, co ze mną zrobią, i powtarzający się wrzask, że „dziacia wtopim”. Wówczas co się załamało, pękło w sercu, w mózgu. I to była jakaś śmierć psychiczna, rana, która zmieniła całe jestestwo, która nigdy się nie zagoiła. Po prostu nieludzki lęk, upodlenie, przerażenie, toczące mnie jak robak przez całe życie. Jakie dziwne rozdwojenie. Potem zawsze wszystko było grą. Nigdy już nie mogłam połączy tych rozdartych we mnie części, nigdy nie mogłam w pełni by sobą w żadnych kontaktach z ludźmi, w żadnych sytuacjach. To rozdwojenie stało się moją druga naturą, czymś, co tkwiło w najgłębszej podświadomości. To był taki punkt zwrotny na dalszą drogę przez mękę, początek upokorzeń, walk, borykania się z samą sobą i z niełatwym życiem.

 

 

Spis treści

 

Wykaz skrótów

Wstęp

 

I. U progu zagłady

Liczebność, stan posiadania, pozycja ekonomiczna i społeczna oraz relacje z otoczeniem zewnętrznym warstwy ziemiańskiej przed i w 1939 roku (1)

Ogólna charakterystyka i próba systematyzacji czynników przetrwania (2)

 

II. Jesienne intermezzo

Tło etniczne; socjalne i polityczne mordów wrześniowych (1)

Pierwsza faza likwidacji infrastruktury ziemiańskiej (2)

 

III. System sowiecki wobec warstwy ziemiańskiej

Teoria „wroga ludu” (1)

Polityka aresztowań i deportacji (2)

Zasady wymiaru kary, polityka resocjalizacji (3)

 

IV. W godzinie próby

Nieziemiańskie otoczenie wobec zagłady ziemiaństwa (1)

Ziemiaństwo wobec własnej zagłady i rzeczywistości sowieckiej (2)

Ziemiaństwo kresowe – uciekinierzy z sowieckiej strefy okupacyjnej w Generalnym Gubernatorstwie (3)

Życie codzienne ziemiaństwa w sowieckiej strefie okupacyjnej i w rejonach deportacji (po 1940 r.) (4)

Druga faza likwidacji infrastruktury ziemiańskiej. Sowiecka koncepcja zmian stosunków własnościowych na wsi kresowej i organizacji rolnictwa (5)

 

Zakończenie

Aneksy

Bibliografia

Summary

Indeks nazwisk

Komunikat o drugim wydaniu Listy strat ziemiaństwa polskiego 1939⁠–⁠1956