Opis
Profesor Uniwersytetu Toruńskiego Karol Górski (1903–1988) był wybitnym historykiem, badaczem przede wszystkim dziejów Pomorza i zagadnień krzyżackich. Podstawą opracowanej wraz z Teresą Borawską książki o charakterze popularyzacyjnym „wyższego szczebla” są prowadzone przez wiele lat wykłady.
Umysłowość średniowiecza to syntetyczna prezentacja głównych kierunków i prądów myślowych okresu między antykiem a epoką nowożytną. Autorzy czerpią z niezwykłego zasobu informacji erudycyjnych, odwołując się zarówno do filozofii, teologii jak i literatury, obyczajowości – przedstawiają najważniejsze problemy i różne próby odpowiedzi na nurtujące epokę pytania, starają się uchwycić ewolucję postaw, charakteryzują najbardziej znaczące postacie myślicieli, artystów i świętych (św. Augustyn, Tomasz z Akwinu, Abelard i Heloiza, Dante, św. Franciszek, Katarzyna ze Sieny), przy czym bardzo mocno podkreślają udział Polski w życiu umysłowym Europy. Uzupełnieniem zasadniczego tematu pracy są szkice poświęcone umysłowości i klimatowi kulturalnemu renesansu.
Spis treści
Uwagi wstępne i omówienie literatury
WSTĘP
Pojęcie kultury
Pojęcie historii kultury
Pojęcie średniowiecza
Podział średniowiecza
CZĘŚĆ I. Brzask
1. Ocena średniowiecza
2. Składniki kultury średniowiecznej
a) Dziedzictwo antyku
b) Chrześcijaństwo
3. Ojcowie łacińscy
a) Hilary z Poitiers
b) Ambroży
c) Hieronim ze Strydonu
d) Augustyn
4. Pośrednicy wiedzy starożytnej
a) Marcjan Kapella
b) Kasjodor
c) Boecjusz
d) Izydor z Sewilli
5. Aparat pośredniczący
a) Św. Benedykt i benedyktyni
b) Papiestwo, Grzegorz Wielki
6. Latynizacja Zachodu a umysłowość ludów barbarzyńskich
7. Wieki ciemne (VII–VIII)
8. Epoka karolińska
a) Alkuin i jego uczniowie
b) Jan Szkot Eriugena
9. Upadek kultury karolińskiej
a) Wieki ciemne (X–XI)
b) Gerbert
10. Scholastyka i jej początki
a) Berengar z Tours
b) Spór o uniwersalia a początki scholastyk
c) Anzelm z Canterbury
CZĘŚĆ II. Rozkwit kultury średniowiecznej. Protorenesans
1. Protorenesans – pojęcie
2. Uniwersytety
3.Abelard
4. Gilbert de la Porree
5. Nowa uczuciowość (emotywność)
a) Abelard i Heloiza
b) Bemard z Clairvauae
6. Mistyka i scholastyka XII wieku
a) Szkoła Św. Wiktora
b) Piotr Lombard
c) Jan z Salisbury
d) Alanus Magnus de Insulis (Alain z Lille)
e) Kultura filologiczna
f) Poezja
7. Arabowie i wpływ ich kultury na kulturę średniowiecza
8. Filozofowie franciszkańscy i dominikańscy
a) Aleksander z Hales
b) Albert Wielki
9. Tomasz z Akwinu
10. Poglądy św. Tomasza na życie publiczne
a) Prawo natury
b) Nauka o państwie
c) Powstanie państwa. Tyranie
d)Formy rządów
e) Wojny słuszne
f) Obowiązki obywatelskie
g) Własność prywatna
h) Tomasz z Akwinu a teorie nowego ustroju
11. Św. Bonawentura
l2.Duns Szkot
13. Rajmund Lullus
14. Nauki przyrodnicze w XIII wieku
a) Albert Wielki
b) Roger Bacon
c)Polska i Polacy
15. Życie mistyczne
a) Mistyka i uczuciowość franciszkańska
b) Św. Franciszek
c) Św. Ludwik i Joinville
16. Dante
17. Załamanie się średniowiecznego ideału historycznego
CZĘŚĆ III. Jesień średniowiecza
1. Pojęcie „jesieni średniowiecza”
2. Teorie polityczne 1270–1310
3. Początki „ducha świeckiego”
a) Marsyliusz z Padwy
b) Fraticelli
c) Wilhelm Ockham (William of Occam) i jego uczniowie
4. Prżełom „wielkiej zarazy”
5. Mistyka w XIV wieku
6. Mistyka kobiet
a) Katarzyna ze Sieny
b) Św. Brygida
c) Dorota z Mątowów
d) Królowa Jadwiga
7. Wiek XV
a) Rola uniwersytetu krakowskiego
b) Paweł Włodkowic
8. Nominalizm
9. Mikołaj z Kuzy
10. Druga połowa XV wieku. Koniec średniowiecza
11. Epilog średniowiecza i nowa młodość w renesansie
CZĘŚĆ IV. Umysłowość i kultura renesansu
1. Ideał
2. Znaczenie terminu
3. Wiek XX a renesans
4. Czas trwania i przyczyny
5. Przyczyny gospodarcze
6. Przyczyny narodowe
7. Przyczyny duchowe
a) Indywidualizm religijny
b) Antropocentryzm
c) Kult antyku
d) Badania przyrody
e)Państwo absolutne
8. Przeciwieństwa renesansu
9. „Nowy człowiek”
10. Humanizm
11. Humaniści
12. Czy renesans był wiekiem złotym?
13. Wiek złoty
14. Charakterystyka renesansu
15. Przyczyny przejścia do baroku
16. Renesans w różnych krajach
17. Włochy w XV wieku
a) Renesans we Florencji
b) Wawrzyniec Wspaniały
c) Papiestwo a renesans
d) Savonarola
e) Rzym za Aleksandra VI i Juliusza II
f) Leon X i jego epoka
g) Michał Anioł
h) Vittoria Colonna
i) Leonardo da Vinci
j) Rafael Santi
k) Sacco di Ronia
18. Niderlandy
19. Anglia i Niemcy
20. Francja
21. Polska
22. Hiszpania
23. Znaczenie renesansu
a) Skutki religijne
b) Skutki w naukach przyrodniczych
c) Filozoia
d) Teoria państwa
e)Sztuka
f) Wpływ na rozwój nacjonalizmu
g) Wpływ na rozwój kapitalizmu
ANEKS. Analiza klimatu kulturalnego. Konieczności i tendencje psychologiczne i aspekty konsumpcji
A. Głód
B. Dążenie do założenia rodziny
C. Szukanie bogactwa. Utopie
D. Rozrywka
E. Moda
F. Lęk
1. Mentalność indywidualna
2. Przejawy zbiorowego lęku
3. Kryzys klimatu lęku (climax)
G. Tendencje religijne
H. Piętno a klimat kulturalny
UWAGI KOŃCOWE
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.