Opis
Grzech i strach – to kolejna na polskim rynku praca prof. Jeana Delumeau. Tym razem przedmiotem jego refleksji jest zagadnienie poczucia winy i związane z nim, powstałe w XIV w. zjawisko „choroby skrupułu”. Tak więc, do różnych nękających ludzkość strachów (dżumy, głodu, zagrożenia tureckiego) przybył jeszcze jeden – strach przed samym sobą.
Żadna cywilizacja nie przywiązywała takiej wagi – i ceny – do poczucia winy i wstydu jak Zachód w okresie XIII–XVIII w. Podjęta przez Jeana Delumeau próba zarysowania dziejów grzechu oznacza zarazem wydobycie całokształtu relacji i konstytutywnych dla mentalności zbiorowej postaw; ukazanie refleksji społeczeństwa nad ludzką wolnością, życiem i śmiercią, upadkiem i złem; odkrycie stosunku człowieka do Boga. Czy jest On raczej dobry, czy raczej sprawiedliwy? Przez całe wieki ludzkość starała się odpowiedzieć na to pytanie.
Grzech i strach – to książka fascynująca, imponująca skalą przedsięwzięcia, cenna nie tylko dla historyków.
Spis treści
Wstęp. Kultura a dzieje grzechu
Część pierwsza
Upodobanie do makabry i pesymizm w okresie renesansu
l. Pogarda dla świata i dla człowieka
Odwieczny temat
Powody wzgardzenia światem
Temat, który się nieustannie odradza (wiek XIV–XVI)
U mistyków
Język przeznaczony dla wszystkich chrześcijan
Usprawiedliwienie przez wiarę i konieczność rozpaczy
Na obrzeżach protestantyzmu: powrót do ucieczki od świata
2. Od pogardy dla świata do tańców śmierci
Spoufalenie ze śmiercią
Komponenty języka makabry
Kontynuatorzy klasztornego sposobu mówienia o śmierci
Śmierć, która nawraca
„Opowieść o trzech zmarłych i trzech żywych”
Taniec śmierci (danse macabre)
3. Dwoisty sens makabry
Taniec śmierci: kazanie
Makabryczne tematy a zmartwychwstanie
Makabra a ówczesne klęski
Makabra a przemoc
Rozbieżne znaczenia
4. Grzeszny świat
„Wiek płaczu, trwogi i udręki”
Sen o złotym wieku
Świat na opak, świat znieprawiony
Upowszechnianie się potworności
Niegodziwość
5. Słaby człowiek
Rozprzężenie rozumu
Przeznaczenie
Melancholia
Część druga
Bankructwo odkupienia?
6. Ostateczny kształt rachunku sumienia
Teologia grzechu
Systemy pokutne
Summy dla spowiedników i podręczniki spowiednicze
Grzech w literaturze świeckiej
7. Terytorium spowiednika
Zazdrość
Rozpusta
Lichwa i chciwość
Lenistwo
Ikonografia grzechu
8. Grzech pierworodny
Grzech pierworodny w centrum kultury
Pochodzenie zła i ziemski raj
Autorytet świętego Augustyna przeciwko osłabieniu poczucia winy Grzech pierworodny a poczucie dzieciństwa
Sanktuaria odroczenia: „Niepotrzebna miękkość serca”?
9. Rzesza potępiona i system grzechu
„Wielu powołanych, lecz mało wybranych”
Zbrodniczy człowiek i groźny Bóg
Zbiorowa nerwica na tle poczucia winy
10. Niepokój sumienia
Doloryzm
Choroba skrupułu
Trudno jest umrzeć
Część trzecia
Duszpasterstwo strachu
Na terytorium katolickim
11. Szerzenie określonego modelu duszpasterstwa
Od przekonania do taktyki
Dokumenty
12. „Zastanówcie się dobrze”
„Przygotowania do śmierci”
Kazania i pieśni
13. Męki w życiu pozagrobowym
Piekło
Czyściec, piekło tymczasowe
Ku infernalizacji
Tymczasowe piekło w XVII i XVIII wieku
14. Bóg „o wzroku rysia”
Sąd czy zemsta
Granice Boskiej dobroci
15. Grzech i grzechy
Grzech śmiertelny i grzech powszedni
Klasyfikacja grzechów
„Chciwość”
Małżeństwo, stan „niebezpieczny”
Nieczystość
16. Model ascetyczny
„Nic bardziej nie podoba się Bogu niż chudość ciała”
Odrzucenie rozrywek
17. Trudność związana z obowiązkowym wyznaniem grzechów
Spowiedzi świętokradcze
Spowiedzi świętokradcze i komunie przyjmowane w stanie niegodnym
18. Duszpasterstwo katolickie: próba ujęcia ilościowego
Na terytorium protestanckim
19. „Wieczności, jesteś słowem, które jak grom razi”
Czy winno się straszyć?
Teologia i pedagogika
20. Wspólne punkty duszpasterstwa protestanckiego i katolickiego
Nacisk położony na śmierć
Inne cele ostateczne i contemptus mundi
21. Eschatologia a predestynacja
Bliski termin zdania rachunków
Niewolna wola i wybranie
Lęk przed odrzuceniem
Zakończenie
Opinie
Na razie nie ma opinii o produkcie.