Witamy na stronie Oficyny Wydawniczej
Volumen

Opis

Każda religijna koncepcja świata zakłada rozróżnienie między sacrum a profanum. Te dwa światy określają się ściśle jedynie we wzajemnej relacji. Sacrum to pewna kategoria wrażliwości, na której opiera się postawa religijna; wrażliwości, która zabezpiecza wiarę przed analizami krytycznego umysłu, umieszcza ją poza i ponad rozumem. Profanum w porównaniu z sacrum wydaje się ubogie i odarte z istnienia jak nicość w stosunku do bytu. Ścisłe bariery powinny przeto zapewniać doskonałą izolację sacrum od profanum: wszelki kontakt między tymi rzeczywistościami jest bowiem zgubny tak dla jednej, jak i dla drugiej. Obydwie są jednak konieczne, by życie mogło się rozwijać: jedno będąc środowiskiem, w którym życie się przejawia, drugie – jako niewyczerpane źródło, które je stwarza, podtrzymuje i odnawia.

 

 

Spis treści

Wstęp do drugiego wydania

Wstęp do trzeciego wydania

Przedmowa

 

l. Ogólne relacje sacrum i profanum

Podstawowe cechy sacrum

Sacrum – Źródło wszelkiej skuteczności

Funkcja obrzędów i zakazów

Porządek świata

Ryzyko przemieszana kategorii

Natura ofiary

Ascetyzm a akt ofiarny

Ofiara pierwocin

Badanie świata sacrum

 

2. Dwuznaczność sacrum

Czystość i przemieszanie kategorii

Czyste i nieczyste – siły wieloznaczne

Świętość i zmaza

Dialektyka sacrum

Osiąganie i odrzucanie czystości

Zapobieganie zmazie i świętość

Dwubiegunowość sacrum

Przeciwstawność dwóch biegunów sacrum

Odwracalność kategorii czystego i nieczystego

Usunięcie zmazy, która nie podlega odpuszczeniu

Spójność i rozkład

Społeczny podział na czyste i nieczyste

Umiejscowienie kategorii czystego i nieczystego

Spójność i rozkład

Czystość i nieczystość – „stany całościowe”

Ewolucja pojęć czystego i nieczystego

Profanum i sacrum

 

3. Sacrum poszanowania: teoria zakazów

Organizacja świata

Dwudzielność społeczeństwa

Dwudzielność świata

Wartości komplementarne

Substrat cnót w dziedzinie płci, pór roku, życia społecznego

Zasada poszanowania

Świadczenia żywnościowe

Świadczenia seksualne

Święte prawa i czyny świętokradcze

Solidarność fratrii

Kazirodztwo – akt mistycznego homoseksualizmu

Spożycie totemu aktem kanibalizmu

Mord popełniony na członku klanu jako połowiczne samobójstwo

Plemię – żywa całość

Hierarchia i obraza majestatu

Geneza władzy

Władza jako dana bezpośrednia

Sakralny charakter władzy

Równowaga i hierarchia

Zachowanie i tworzenie

 

4. Sacrum wykroczenia: teoria święta

Święto – nawrót do sacrum

Wkroczenie sacrum

Rozpasanie świąteczne

Prachaos

Stworzenie kosmosu

Chaos i Wiek Złoty

Odtworzenie świata

Wcielenie twórczych praprzodków

Obrzędy płodności oraz inicjacja

Zawieszenie czasu

Powrót zmarłych

Funkcja rozpasania

Świętokradztwo społeczne po śmierci króla

Świętokradztwa pokarmowe i seksualne

Mity i kazirodztwo

Znaczenie rozpasania seksualnego

Płodne wybryki

Przedrzeźnianie władzy i świętości

Norma i naruszenie normy

Hojność i paroksyzm

 

5. Sacrum – warunek życia i wrota śmierci

Inercja i energia

Interioryzacja sacrum

Wybór celu najwyższego

Trwanie i przeznaczenie

 

Apendyksy

6. Seks i sacrum

Seksualne obrzędy oczyszczenia u Tongów

 

7. Gry i zabawy a sacrum

 

8. Wojna i sacrum

Święto – paroksyzm społeczeństwa pierwotnego

Wojna – paroksyzm społeczeństwa współczesnego

1. Wojna i święto

Czas wybryków, gwałtu, przebierania miary

Radość niszczenia

Świętokradztwo i marnotrawstwo

2. Mistyka wojny

Wojna – słup milowy trwania

Wojna – siła ożywcza

Wojna jako sakrament

Wojna totalna

Związek między okropnością wojny i jej prestiżem

Wojna przeznaczeniem narodów

Zamiana funkcji wojny i święta

Wojna – haracz spłacany cywilizacji

 

Bibliografia